In dit artikel wordt een overzicht gegeven van hoe de erfbelasting toegepast wordt op cryptomunten.

Erfbelasting?

Alle goederen die zich op het tijdstip van overlijden in het vermogen van de overledene bevinden, zijn aan erfbelasting onderworpen. Cryptomunten vormen hierop geen uitzondering. Heeft u cryptomunten, dan zullen deze aan erfbelasting onderworpen zijn indien zij nog tot uw vermogen behoren op tijdstip van uw overlijden. Uw erfgenamen zullen bijgevolg aangifte moeten doen van de cryptomunten.

Het toepasselijke tarief in de erfbelasting hangt af van de hoedanigheid van uw erfgenamen. Zo kan het tarief voor uw kinderen en partner oplopen tot 27%. Voor verdere familie, of niet-verwante personen kan het tarief oplopen tot 55%.

Aan welke waarde worden cryptomunten belast?

Uw erfgenamen moeten uw cryptomunten aangeven, maar hoe moeten zij de cryptomunten waarderen? Met andere woorden: wat is de belastbare grondslag om de erfbelasting te kunnen toepassen?

De algemene regel luidt dat de nalatenschapsgoederen gewaardeerd moeten worden volgens hun verkoopwaarde op tijdstip van overlijden. Op deze algemene regelen bestaan enkele uitzonderingen, maar deze zijn niet van toepassing op cryptomunten.

Uw erfgenamen moeten de cryptomunten dus aangeven op basis van hun verkoopwaarde op tijdstip van uw overlijden. De koers van de munten zal leidend zijn om de verkoopwaarde te bepalen. Vaak zal het echter geen eenvoudige opdracht zijn om de exacte koers te bepalen. Cryptomunten worden immers verhandeld op verschillende beurzen (exchanges), met verschillende koersen als gevolg. Bovendien kan de koers van cryptomunten hevig fluctueren over zeer korte termijnen.

Bij omvangrijke en complexe cryptoportefeuilles kan het aangewezen zijn om voorafgaandelijk contact op te nemen met de Vlaamse Belastingdienst.

Wat indien er na het overlijden een plotse koersdaling plaatsvindt?

Hoewel de waardering plaatsvindt op datum van overlijden, zullen de erfgenamen pas nadien kunnen beschikken over de cryptomunten (om deze dan eventueel te verkopen). Door het volatiele karakter van de cryptomarkten, kan het voorkomen dat de cryptomunten na overlijden plots een pak minder waard zijn. Die koersdaling zal echter geen invloed meer hebben op de berekening van de erfbelasting. Voor beursgenoteerde aandelen kan eventueel wel rekening gehouden worden met koersdalingen, maar deze optie bestaat niet voor cryptomunten. Uw erfgenamen zullen dus moeten afwegen of zij de cryptomunten verder zullen bijhouden, dan wel of zij de munten zullen verkopen. Eventueel kunnen de munten gedeeltelijk worden verkocht, bijvoorbeeld om de erfbelasting te kunnen betalen.

Hoe weten uw erfgenamen dat u cryptomunten heeft?

Indien u overlijdt, dan zullen uw erfgenamen relatief eenvoudig kunnen nagaan welke bankrekeningen u had en wat het saldo is van die bankrekeningen. Voor cryptomunten ligt dat anders. De kans bestaat dat uw erfgenamen niet eens weten dat u cryptomunten had. En zelfs indien uw erfgenamen vermoeden dat u cryptomunten had, kan het gebeuren dat zij geen toegang kunnen verkrijgen tot die cryptomunten. Bijvoorbeeld omdat zij niet weten op welk online platform uw cryptomunten worden bijgehouden (en zij uw inloggegevens niet kennen) of omdat u de private key van uw cryptomunten bijhield op papier, op uw computer, op een usb-stick of op een hardware wallet.

Tip: Wanneer u zelf cryptomunten bezit, doet u er dus goed aan om uw erfgenamen hiervan op de hoogte te brengen en hen te informeren op welke manier zij later toegang kunnen krijgen tot de munten. U hoeft natuurlijk nog niet mee te delen wat de omvang is van uw cryptoportefeuille.

Tip: Een discrete oplossing kan zijn om de nodige informatie (zoals inloggegevens) of private sleutels (op papier of op een drager) te bewaren in een bankkluis waarvan de inhoud wordt vrijgegeven na uw overlijden. Eveneens kunt u instructies voor uw erfgenamen opnemen in een testament. Zo kunt u bijvoorbeeld aangeven bij welke exchanges u een account heeft zodat uw erfgenamen weten wie zij eventueel kunnen contacteren na uw overlijden.

Wat als er na het indienen van de aangifte nalatenschap plots nog cryptomunten of een private sleutel opduiken?

Het is mogelijk dat de aangifte nalatenschap reeds werd ingediend en dat enige tijd later blijkt dat de overledene ook cryptomunten had. Bijvoorbeeld omdat de private sleutels later ontdekt worden op de computer van de overledene. Het kan ook gebeuren dat de erfgenamen wel afweten van het bestaan van een online account bij een bepaalde exchange, maar pas toegang verkrijgen tot dit account na het doorlopen van verschillende administratieve stappen.

Ook bij het later ontdekken van cryptomunten, zullen deze aangegeven moeten worden in de nalatenschap. In dat geval zal een bijkomende aangifte nalatenschap ingediend moeten worden.

Wanneer de oorspronkelijke aangiftetermijn (doorgaans vier maanden) reeds verstreken is, zal de nieuwe aangifte in principe aanleiding geven tot een belastingverhoging van 20%. Die verhoging wordt doorgaans automatisch opgelegd wanneer de oorspronkelijke termijn verstreken is. Als u als erfgenaam te goeder trouw handelde – bijvoorbeeld omdat u aanvankelijk niet afwist van het bestaan van de cryptomunten of omdat u geen toegang had tot het digitale account van de overledene – dan is de verhoging niet verschuldigd. U zal wel zelf moeten aantonen dat u effectief te goeder trouw handelde en dat u uw fiscale verplichtingen niet tijdig kon nakomen.

Tip: Verzoek reeds in de nieuwe aangifte om geen belastingverhoging op te leggen, en voeg de nodige documentatie toe waaruit blijkt dat u te goeder trouw heeft gehandeld (e.g. correspondentie met het exchange-platform of met de wallet-beheerder).

Team Private Client kan u begeleiden met uw successieplanning en u helpen met al uw vragen omtrent de fiscale behandeling van uw cryptomunten. Eveneens staan wij cliënten bij indien er een geschil zou ontstaan met de fiscale administratie op vlak van erfbelasting.

Heeft u nog vragen over cryptomunten en erfbelasting? Aarzel dan niet om contact op te nemen met Tuerlinckx Private Client. Contacteer Mr. Dimitri Van Becelaere (dimitri.vanbecelaere@tuerlinckx.eu).