Op 8 april 2026 treedt het nieuwe Strafwetboek in werking, wat ook aanzienlijke gevolgen heeft voor de fiscaliteit. De wetgever heeft de nodige aanpassingen doorgevoerd aan de strafbepalingen in zowel het Wetboek van Inkomstenbelastingen 1992 (WIB) als het Wetboek van de Belasting over de Toegevoegde Waarde (WBTW) om ze in lijn te brengen met het nieuwe Strafwetboek.

Wat verandert er concreet?

De wetgever heeft de strafartikelen in beide wetboeken aangepast om een nieuw sanctieniveau vast te stellen, gebaseerd op het classificatiesysteem van het nieuwe Strafwetboek.

Bij de aanpassing van de huidige bepalingen aan het nieuwe Strafwetboek zijn twee elementen van belang:

1. Toekenning van het strafniveau
2. Conversie van de bestaande minimum- en maximumboetes

Strafniveaus

Volgens artikel 78 van het nieuwe Strafwetboek geldt het volgende:

• Niveau 3: Meer dan 3 jaar tot maximaal 5 jaar gevangenisstraf
• Niveau 2: 6 maanden tot maximaal 3 jaar gevangenisstraf
• Niveau 1: 8 dagen tot maximaal 179 dagen gevangenisstraf

Hierdoor wordt ernstige fiscale fraude, al dan niet georganiseerd, met een maximum gevangenisstraf van 5 jaar ingedeeld in niveau 3.

Gewone fiscale fraude met een maximum gevangenisstraf van 2 jaar valt onder niveau 2.

Boetes

De minimum- en maximumboetes in het fiscaal strafrecht blijven hoger dan die in het Strafwetboek. De huidige bedragen worden vermenigvuldigd met 8 (de huidige opdeciemen). Hierdoor verandert de maximumstraf in de strafbaarstelling van 500.000,00 euro naar 4.000.000,00 euro, wat in de praktijk geen echte verandering betekent. Deze nieuwe bedragen zullen op dezelfde wijze als de bedragen in het nieuwe Strafwetboek worden geïndexeerd.

Door de toepassing van boek I van het Strafwetboek op overtredingen van het WIB en het WBTW, heeft de strafrechter ook nieuwe mogelijkheden om de meest geschikte boete te bepalen. Zo voorzien de artikelen 55 en 52 van het Strafwetboek in de mogelijkheid voor de strafrechter om een boete op te leggen gebaseerd op het geldelijk voordeel dat de dader heeft genoten. Het bedrag van de boete mag daarbij niet hoger zijn dan drie keer de waarde van dit voordeel. Indien de dader haar of zijn precaire financiële situatie kan aantonen, kan de rechter de minimumboete verlagen.

Inwerkingtreding

Het nieuwe Strafwetboek treedt in werking op 8 april 2026, dezelfde dag als de wet van 29 februari 2024 tot invoering van het nieuwe boek I van het Strafwetboek.

Indien u wordt geconfronteerd met een tenlastenlegging van fiscale fraude, raden wij u aan om u te laten bijstaan. Immers dit is een erg ingrijpende procedure.

Fiscaal advocaat Klaas Francken geeft u graag meer uitleg hieromtrent: klaas.francken@tuerlinckx.eu