Wat zijn de mogelijkheden en wat bij vervalsing?

Met een testament kunt u uw nalatenschap regelen zoals u dat zelf wenst. Ook jongere personen hebben er vaak belang bij om reeds een testament op te stellen. Denk bijvoorbeeld aan partners die (nog) niet met elkaar gehuwd zijn. Er zijn verschillende mogelijkheden om een testament op te stellen. U kunt dit volledig zelf schrijven, maar dan dient u enkele voorwaarden in acht te nemen. Anders riskeert u dat uw testament nietig is. Een ander risico is dat het testament van een overledene wordt vervalst voor persoonlijk gewin. Gelukkig zijn daar remedies tegen. Hieronder bespreken we het nut van een testament, de verschillende soorten testamenten en welke stappen ondernomen kunnen worden bij een vermoeden van vervalsing.

Het belang van een testament

Een testament is nuttig wanneer de wettelijke erfregels niet tegemoet komen aan uw wensen.

Dit zal vaak het geval zijn bij wettelijk of feitelijk samenwonende partners. Zonder testament zullen feitelijk samenwonende partners immers niets van elkaar erven. Wettelijk samenwonende partners zullen enkel het vruchtgebruik op de gezinswoning en op de huisraad van elkaar erven. Voor deze samenwoners is het dus van belang om een testament op te stellen indien zij elkaar beter willen beschermen. Een testament

Een testament kan ook nuttig zijn voor personen die een bepaalde persoon willen bevoordelen. Bijvoorbeeld een grootouder die wenst dat een deel van zijn nalatenschap toekomt aan zijn of haar kleinkinderen. Zonder testament zouden de kleinkinderen immers niets erven van hun grootouder want zijn of haar nalatenschap komt volledig toe aan de kinderen. Via een testament kan de grootouder toch een extraatje laten toekomen aan de kleinkinderen.

Verder kan een testament handig zijn indien men wenst dat specifieke goederen toekomen aan één bepaalde erfgenaam en niet aan alle erfgenamen samen. De mooie kunstcollectie dient bijvoorbeeld toe te komen aan de erfgenaam die hier zorgvuldig mee zal omgaan. De aandelen van het familiebedrijf dienen toe te komen aan de erfgenaam die er werkt. Bij gebrek aan een testament zal elke erfgenaam een gelijk percentage verkrijgen van alle goederen samen, wat soms niet wenselijk is. De erfgenamen moeten dan onderling overeenkomen hoe zij deze goederen zullen verdelen. Met een testament kunt u zelf reeds een verdeling uitwerken.

De drie soorten testamenten

Wie een testament wenst op te stellen heeft de keuze tussen drie opties.

1. Notarieel testament

Een notaris kan voor u een notarieel testament opstellen. U dicteert uw wensen aan de notaris en deze stelt het testament op in aanwezigheid van twee getuigen. Het notarieel testament wordt vervolgens bij de notaris bewaard.

Het notarieel testament biedt duidelijkheid. Er kan later niet meer door erfgenamen worden betwist dat dit daadwerkelijk uw testament is.

2. Internationaal testament

In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, kan iedereen een ‘internationaal’ testament opstellen. Er hoeft niet noodzakelijk een internationaal element te zijn. U kunt het internationaal testament zelf opstellen (met de hand of met de computer), of u kunt het laten opstellen door een adviseur. U moet het testament wel zelf ondertekenen en binnen brengen bij een notaris. Deze zal in aanwezigheid van twee getuigen akte nemen van het feit dat u het testament komt aanbieden. De notaris en de getuigen hoeven de inhoud van het testament niet te kennen. De notaris bewaart het testament vervolgens in een gesloten omslag.

Het voordeel van het internationaal testament is dat u het testament zelf kan uittypen, of dat u een adviseur kan vragen om dit voor u te doen. De inhoud blijft verder discreet. De tussenkomst van de notaris biedt de garantie dat het testament correct wordt bewaard en dat later niet betwist kan worden dat dit uw testament is.

3. Eigenhandig testament

U kunt ook gewoon zelf uw testament eigenhandig uitschrijven, zonder tussenkomst van een notaris en getuigen. U neemt een blad en gaat aan de slag.

Om geldig te zijn moet een eigenhandig testament aan de volgende voorwaarden voldoen:

• U moet uw testament volledig met de hand schrijven
• U moet het testament ondertekenen
• U moet het testament dateren

Deze voorwaarden dienen correct te worden nageleefd! Enkel een handgeschreven tekst telt. Een tekst die met de computer werd getypt is nietig. Een kopie van een handgeschreven tekst kan op zich niet dienen als een geldig testament.

Een eigenhandig testament dat door een andere persoon werd geschreven dan door diegene om wiens nalatenschap het gaat, is eveneens nietig. Het heeft dus geen zin om iemand anders uw testament te laten schrijven, ook al plaatst u zelf uiteindelijk uw handtekening onder de tekst. U kunt ook niet samen met uw partner een testament schrijven voor u beiden. Ieder dient zijn eigen testament afzonderlijk te schrijven.

Het is aan te raden om uw eigenhandig testament in bewaring te geven bij een notaris. Zo bent u zeker dat uw testament na uw overlijden toegepast zal worden. Als u uw testament thuis bewaart, bestaat het risico dat niemand dit vindt. Of dat een erfgenaam uw testament verborgen houdt!

Vervalsing van een testament

Zoals besproken is het moeilijk om een notarieel of een internationaal testament te vervalsen. De tussenkomst van een notaris en getuigen, garandeert dat het testament daadwerkelijk van de overledene is. Bij een eigenhandig testament liggen de zaken anders.

Wanneer er na een overlijden plots een eigenhandig testament opduikt van de overleden persoon, dan rijst vaak de vraag of dit testament wel door de overledene werd geschreven. Het is immers niet ondenkbaar dat een familielid zelf een testament nabootst om zichzelf maximaal te bevoordelen.

Aan de hand van een deskundig schriftonderzoek kan vaak eenvoudig worden vastgesteld of het testament weldegelijk geschreven werd door de overledene. Zo’n onderzoek gebeurt door andere handgeschreven teksten van de overledene nauwkeurig te vergelijken met het eigenhandig testament. Vervalsingen kunnen snel worden ontdekt, zelfs al deed de vervalser zijn uiterste best om het handschrift van de overledene na te bootsen.

Een schriftonderzoek kan gevorderd worden voor de familierechtbank. Blijkt het handschrift niet van de overledene te zijn, dan kan de rechter het valse testament nietig verklaren. Het gevolg van deze nietigheid is dat de nalatenschap van de overledene zal worden verdeeld volgens de wettelijke regels of volgens een testament van de overledene dat wel rechtsgeldig is.

Wie twijfelt aan de echtheid van een handgeschreven testament doet er dus goed aan om zoveel mogelijk handgeschreven teksten van de overledene te bemachtigen en te verzamelen. Deze teksten zullen bruikbaar zijn in het kader van een deskundig schriftonderzoek.

oOo

Team PRIVATE CLIENT kan u begeleiden bij het opstellen van een testament dat erfrechtelijk en fiscaal aan uw wensen voldoet. 

Daarnaast verdedigt Tuerlinckx Tax Lawyers uw belangen indien een testament wordt betwist of indien u zelf meent dat een testament ongeldig of vervalst is. Meer info: dimitri.vanbecelaere@tuerlinckx.eu